Depolama / Antrepo Rehberi

Eşyanız Türkiye Gümrük Bölgesi’ne gelmeden önce eşyanızın taşındığı taşıt aracı ile o taşıtta yer alan eşyaya ilişkin genel bilgilerin yer aldığı bir beyan verilir. Bu beyana “özet beyan” denir. 

Özet beyanın verildiği tarihten itibaren, eğer eşyanız denizyolu ile geldi ise 45 gün, diğer yollar için ise 20 gün içerisinde eşyanız için “gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanım” belirlenmesi gerekir. Özet beyanın önceden verildiği durumlarda, bu süreler eşyanız gümrüğe sunulduktan sonra başlar. 

Bu süreç içerisinde Türkiye Gümrük Bölgesi’ne gelen eşya, taşıyıcınız tarafından gümrüğe sunulur. Eşyanın gümrüğe sunulmasından gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanıma tabi tutulmasına kadar olan sürede eşyanız gümrük mevzuatı açısından “geçici depolanan eşya” statüsündedir. Bu eşya sadece gümrük idarelerinin uygun gördüğü yerlerde ve belirlenen koşullarda depolanır.

Geçici depolama yerleri, genellikle, geçici depolanan eşyanın her türlü dış etken ve müdahalelerden korunmasını sağlayacak şekilde yapılmış ve taşıtların durduğu, yanaştığı veya indiği yerlere mümkün olduğu kadar yakın olan ambar, depo, ardiye veya hangar gibi depolama alanlarıdır.

Geçici depolanan eşya işlem veya işçilik görebilir mi?

Geçici depolanan eşya, görünüş ve teknik özelliklerinin değiştirilmemesi koşuluyla, aynı durumda muhafaza edilmesini sağlamak üzere elleçlemeye tabi tutulabilir.

Geçici depolanan eşya için gümrük vergisi ödenir mi?

Geçici depolanan eşyanın kanuna aykırı olarak gümrük gözetimi dışına çıkarılması halinde gümrük yükümlülüğü doğar Gümrük idareleri, bu nedenle tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini sağlamak üzere eşya sahibinden teminat isteyebilir.

Gümrük antreposu, gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın konulduğu belirli şartları taşıyan açık veya kapalı yerlerdir. 

Gümrük antreposu işletmesine izin verilen kişiye “antrepo işleticisi”; antrepoya konulacak eşya için gümrük beyanında bulunan kişiye veya bu kişinin hak ve yükümlülüklerini devrettiği kişiye “kullanıcı” denir.

İthal etmek istediğiniz eşya Türkiye’ye geldiğinde bazı durumlarda ithalat işlemlerini derhal tamamlamak istemeyebilirsiniz. Böyle durumlarda eşyanızı gümrük antreposuna koyabilirsiniz Örneğin;:

  • •  İthal edeceğiniz eşyanın gümrük vergilerini ödemeyi eşyanızı serbest dolaşıma alıncaya kadar ertelemek isteyebilirsiniz.
  • •  Eşyanızın ithal edilmesi için almanız gereken bir izin belgesine ait işlemleri tamamlamak için zamana ihtiyacınız olabilir.
  • •  Eşyanın ithalat işlemlerini tamamlamadan önce hatalı veya kusurlu olduğunu fark edebilir ve “mahrece iade” adı verilen iade etme işlemini yapmak için fırsatınızın olmasını isteyebilirsiniz. 
  • •  İthal edeceğiniz eşyayı pazarlama aşamasına kadar depolama, paketleme ve etiketleme gibi işlemlere tabi tutmak istiyor olabilirsiniz.

Antrepo açma ve işletme izni yalnızca Türkiye’de yerleşik kişilere verilir. Gümrük Yönetmeliği'nin 518 ila 520 nci maddelerinde istenilen şartlar ifade edilmiştir.

  • 1. Antreponun açılacağı bölgede bulunan ticaret odası veya ticaret ve sanayi odasına başvurarak bölgenin iç ve dış ticaret hacmine göre ekonomik yönden ihtiyaç olduğunu belirten yazılı görüş gerekir
  • 2. Dilekçe ekinde ilgili oda görüşü, faaliyet belgesi, Ticaret Sicili Gazetesi ve imza sirküleri ile birlikte Antrepo Açma ve İşletme Yatırım İzni almak üzere ilgili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne başvurulur.
  • 3. Başmüdürlük, gümrük gözetimi ve denetimini olumsuz etkileyecek bir durumun olmaması halinde antrepo açılmasına ekonomik yönden ihtiyaç bulunup bulunmadığı, yatırım yapılan yere eşya sevkiyatının gümrük denetimi altında güvenli bir şekilde yapılıp yapılamayacağı hususları ile talepte bulunulan yerdeki mevcut antrepo miktar ve hacmini dikkate alarak yatırım izni taleplerini karşılar.
  • 4. Akaryakıt antrepolarına ilişkin yatırım izni talepleri Bakanlıkça (Tasfiye Hizmetleri Genel Müdürlüğü) sonuçlandırılır.
  • 5. Aynı tesis içinde bulunan tanklarda, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından depolama lisansı düzenlenen eşya ile depolama lisansı düzenlenmeyen transit rejimi kapsamında eşya depolanmasına yönelik akaryakıt antreposu açma ve işletme yatırım izin talepleri değerlendirmeye alınmaz.

Antrepo açmak ve işletmek isteyen ve yukarıda belirtilen şartları haiz tüzel kişilerin, aşağıda geçen belgelerle birlikte ilgili gümrük idarelerine müracaat etmeleri gerekir;

  • a) Tüm antrepoların işaretlendiği alanının belirtildiği resmi bir fen kurulundan onaylı plan veya kroki ,
  • b) Antrepo bina ve eklentilerini içten ve dıştan, antrepo ve eklentilerini ise her bir cepheden bir bütün olarak ayrıntılı bir şekilde görüntüleyen ilgili gümrük müdürlüğünce onaylı fotoğraflar ,
  • c) Antrepo olarak açılıp işletilecek yerin mülkiyetinin veya üzerindeki sınırlı ayni hakkın başvuru sahibine ait olduğunu belgeleyen onaylı tapu sicil örneği veya kira sözleşmelerinin aslı veya örnekleri,
  • ç) Antrepo olarak açılmak istenilen yer belediye sınırları içerisinde ise ilgili Belediye Başkanlığından alınacak İşyeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı ; diğer yerlerde ise ilgili yerden (Valilikler ya da konusu ile ilgili yetkili Bakanlık veya Kuruluş) alınacak İşyeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı veya buna karşılık gelen belge ile yangın ve patlamalar için gerekli önlemler alındığına dair itfaiye raporu ,
  • d) Noterden tasdikli İmza Sirküleri ve kayıtlı olunan Odadan alınacak Faaliyet Belgesi,
  • e) Antrepo olarak açılmak istenen tanklara ilişkin Türk Akreditasyon Kurumundan (TÜRKAK) veya Türk Akreditasyon Kurumu ile karşılıklı tanıma anlaşması bulunan akreditasyon kurumlarından akredite edilen şirketler veya Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından uluslararası gözetim şirketi statüsü verilen gözetim şirketleri tarafından hazırlanmış kalibrasyon cetveli ,
  • f) Konulacak eşyanın yanıcı, parlayıcı, patlayıcı ve benzeri türden eşya olması halinde ek-80’deki, diğer eşyada ise ek-81’deki örneğe uygun taahhütname , (Kamu kuruluşları için taahhütname aranmaz)
  • g) 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu ile 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu kapsamında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun lisansına tabi eşya depolanması halinde lisans ,
  • ğ) İlgili Ticaret Sicili Gazetesi (tadiller dâhil) aslı veya örneği,
  • h) Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri tarafından düzenlenen görgü raporu .

Gümrük antreposuna aşağıda belirtilen eşya konulabilir:

  • • İthalat vergilerine ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmamış ve serbest dolaşıma girmemiş eşya,
  • • Antrepoya alınması halinde ihracata ilişkin önlemlerden yararlanabilecek serbest dolaşımda bulunan eşya.

Eşyanız parlayıcı ve patlayıcı veya bir arada bulundukları eşya için tehlikeli veya korunması özel düzenek ve yapı gerektiren nitelikteyse, bu eşyanın niteliklerine uygun antrepolara konulması gereklidir.

Eşyanın gümrük antrepolarında kalış süresi sınırsızdır.

Ancak, gümrük idarelerinin gerek gördüğü hallerde, antrepodaki eşyaya gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanım tayin edilmesi için bir süre belirlenmesi mümkündür.

Antrepodaki eşya için gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayin eden bir gümrük beyannamesi verilmiş ise, gümrük işlemlerinin gümrük beyannamesinin tescil tarihinden itibaren otuz gün içinde bitirilmesi gerekir. Bu süre içinde işlemleri bitirilemeyen eşya tasfiye edilir.

Gümrük antrepoları, genel veya özel antrepolar olmak üzere ikiye ayrılır.

Genel antrepolar, eşyanın konulması için herkes tarafından kullanılabilen A, B ve F tipleri;

Özel antrepolar ise, yalnız antrepo işleticisine ait eşyanın konulması amacıyla kurulan C, D ve E tipli antrepolardır.

  • A tipi antrepo , işleticisinin, stok kayıtlarını tuttuğu ve antrepoya konulan eşyada her hangi bir noksanlık olması halinde gümrük vergilerini ödemekten sorumlu olduğu genel antrepo tipidir.
  • B tipi antrepo , antrepoya konulan eşyadan, kullanıcının sorumlu olduğu, antrepo beyannamesini kullanıcının verdiği genel antrepo tipidir. Antrepo işleticisinin sorumluluğu sınırlıdır. Antrepo işleticisi sadece antrepoyu kiralar. Antrepo stok kayıtları tutulmadığından, beyanname ve belgeler gümrük kontrolüne esas teşkil eder.
  • C tipi antrepo , işleticisi ve kullanıcısı aynı kişi olan ve antrepoya alınan eşyadan bu kişinin sorumlu olduğu özel antrepo tipidir.
  • D tipi antrepo , işleticisi ve kullanıcısının aynı kişi olduğu, kayıt yoluyla rejime girişin uygulandığı özel antrepo tipidir. 
  • E tipi antrepo , işleticisi ve kullanıcısının aynı kişi olduğu, izin hak sahibinin depolama yerinin antrepo addedildiği veya depolama yeri olmazsa dahi eşyaya antrepo rejimi hükümlerini uygulandığı özel antrepo tipidir.
  • F tipi antrepo , gümrük idarelerince işletilen genel antrepo tipidir.

Antrepo işleticisi; gümrük antreposunda bulunduğu süre içerisinde

  • • eşyanın gümrük gözetimi altında bulunmasını sağlamaktan,
  • • gümrük antrepo rejimi kapsamında eşyanın muhafaza edilmesiyle ilgili yükümlülükleri yerine getirmekten
  • • izinde belirtilen özel şartlara uymaktan sorumludur.

Kullanıcı, eşyanın antrepo rejimine tabi tutulmasına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmekten her halükarda sorumludur.

Antrepo işleticileri ve/veya kullanıcıları, antrepoda eşya değiştirilmesinden, gümrük idaresine karşı mali bakımdan sorumludurlar. Bu sorumluluk, bunlara ait gümrük vergilerinin ve cezalarının ödenmesini kapsamaktadır.

Ancak; eşyanın tabiatından doğan kayıp ve firelerden, gümrüğün gözetimi ve denetimi altında, antrepoda yapılan işleme faaliyeti sonucu ortaya çıkan noksanlıklar ile antrepo işleticilerinin ve kullanıcılarının kusur ve hatalarından meydana gelmeyen telef, kayıp, çalınma ve diğer haller dolayısıyla meydana gelen eksikliklerden gümrük idaresine ispat edilmesi kaydıyla herhangi bir sorumluluk bulunmamaktadır.

Ayrıca, antrepo rejimine tabi tutulan eşya, gümrük antreposuna konulduğu tarihte işletici tarafından kayıtlara geçirilir. Antrepo stok kayıtları asgari bilgileri içerir ve gümrük idaresinin kontrolüne imkân verecek şekilde tutulur.

A, C, D ve E tipi antrepolarda antrepo stok kayıtlarını antrepo işleticileri tutar.

B tipi antrepoda, denetleyici gümrük idaresi, rejime giriş beyannamesinin ve rejimi sona erdiren beyanname ve belgelerin kaydını tutar ve belgeleri muhafaza eder. B tipi antrepo işleticisi ve/veya kullanıcısı da, söz konusu belgeleri muhafaza eder. Bu tür antrepolarda stok kayıtları tutulmayabilir.

F tipi antrepoda ise, gümrük kayıtları stok kayıtlarının yerini alır.

Genel ve özel antrepo işleticileri, yıl sonunda antrepo mevcutlarına ilişkin bir listeyi gümrük idaresine verir. Her yıl, genel ve özel antrepolardaki eşya gümrük idaresince, işletici tarafından verilen liste göz önünde bulundurulmak suretiyle sayılır.

Antrepolarda yapılan sayım sonucunda noksan çıkan eşyanın gümrük vergileri, duruma göre işletici veya kullanıcıdan tahsil edilir.

Yapılan sayım sonucunda fazla çıkan eşya ise kayıtlara alınır. Bu fazlalığın geçerli nedenlerden ileri geldiğine gümrük idaresince kanaat getirilmediği takdirde, söz konusu eşya tasfiyeye tabi tutulur.

Eşyanın antrepoya alınması için gümrük beyanında bulunmanız gerekir. Bu çerçevede vereceğiniz gümrük beyannamesine “antrepo beyannamesi” denir. Antrepo beyannamesinin gümrük idaresinin bilgisayar sisteminde tescil edilmesinin ardından gümrük idaresi beyanın doğruluğunu kontrol ve eşyayı muayene eder. Yapılan kontrol ve muayene sonucunda eşyanın beyana uygun olduğu anlaşılırsa eşya antrepoya alınır.  

Antrepo beyannamesi kapsamındaki eşya için ödenmesi gereken gümrük vergileri teminata bağlanır, damga vergisi ödenir.  

Bu aşamadan sonra antrepodaki eşya gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaya hazır hale gelir.

Antrepodaki eşyanın buradan çıkarılması, ancak antrepo rejimini sona erdiren yeni bir gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi tutulması ile mümkün olur.

Antrepo rejimi, tahakkuk edebilecek her türlü gümrük vergilerine karşılık teminat verilmesine bağlı ekonomik etkili bir gümrük rejimidir.

Antrepolara konulan eşya için tahakkuk eden gümrük vergileri (gümrük vergisi, KDV, varsa ÖTV ve diğer mali yükümlülükler) antrepo beyannamesinde gösterilir. Bu vergileri karşılayacak miktarda teminat alınır. 

Teminat, antrepoya alınan her parti mal için ayrı ayrı verilebileceği gibi toplu teminat şeklinde de verilebilir. Söz konusu teminat duruma göre işletici ve/veya kullanıcı tarafından verilir. Teminat alınmış olsa bile, gümrük işlemleri bitirilmeden ve gümrük idaresinin izni alınmadan, antrepolardan eşya çıkartılamaz. 

Antrepodaki eşyanızın asli niteliklerini değiştirmeyen, istiflenme, yerinin değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılması ve benzeri işlemler görmesi mümkündür. 

Söz konusu elleçleme işlemleri Yönetmeliği’nin 63 no.lu Ek 'inde sayılmıştır.

Gümrük mevzuatında “elleçleme” olarak nitelendirilen bu işlemler için gümrük idaresinden izin alınması gerekir.

Geçici olarak “elleçleme” işlemi kapsamında geçici olarak çıkarılması mümkündür. 

Gümrük mevzuatında “elleçleme” olarak nitelendirilen bu işlemler için gümrük idaresinden izin alınması gerekir.

Antrepodan eşyanızı kesin olarak çıkarmanız için eşyanızı gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanıma tabi tutmanız gerekir. 

Ortak depolama kısaca farklı gümrük statüsündeki eşyaların aynı antrepoda depolanmasını ifade eder.

Gümrük idaresinden izin alınması şartıyla, gümrük antreposuna alınması halinde ihracata ilişkin önlemlerden yararlanabilecek eşya dışında kalan serbest dolaşımda bulunan eşya ile serbest dolaşımda bulunmayan eşya aynı antrepoda depolanabilir. 

Ancak, bu depolama her bir eşyanın gümrük statüsünün belirlenmesini imkansız kılıyor ise, sadece aynı gümrük tarife pozisyonunda yer alan, aynı ticari niteliğe ve aynı teknik özelliklere sahip eşyanın birlikte depolanmasına izin verilir.